ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ‘ਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੌਜੀ ਯਾਦਗਾਰ ‘ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ’ ਦੀ ‘ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ’ ਨੂੰ ਹੁਣ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਦੀ ਮਸ਼ਾਲ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ‘ਤੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਲਦੀ ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਬਚੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪੁੱਠੀ ਰਾਈਫ਼ਲ ‘ਤੇ ਹੈਲਮੇਟ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਦੀ ਲਾਟ ਇੱਥੋਂ ਕੱਢਣ ਦੀ ਵੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲਾਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਏ ਹੈ। ਕੁਝ ਇਸ ਨੂੰ 1971 ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਫੌਜੀਆਂ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਰਗ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਲਾਟ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਕੌਮੀ ਜੰਗੀ ਯਾਦਗਾਰ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸਟਾਫ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਬੀ.ਆਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁੱਧ ਸਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਨੂੰ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਤੋਂ ਮਸ਼ਾਲ ਲੈ ਕੇ ਸਮਾਰਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਜਵਾਨ ਨੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਤੋਂ ਲਾਟ ਨੂੰ ਟਾਰਚ ਵੱਲ ਵਧਾਇਆ, ਅੱਗ ਦੀ ਲਾਟ ਉਸ ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਬੁਝ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਪੱਠੀ ਰਾਈਫਲ ‘ਤੇ ਹੈਲਮੇਟ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
1971 ਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਜੰਗ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ‘ਚ 1972 ਦੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ‘ਤੇ ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜਯੋਤੀ ਜਗਾਈ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ 1931 ਵਿੱਚ ਲੁਟੀਅਨਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 90 ਹਜ਼ਾਰ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
