ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦੀ ਯਾਦ: ਇਸ ਵੀਰ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਸਲਾਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇਗਾ

68
ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫੂਦੀਨ
ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫੂਦੀਨ

ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਹਰ ਸਿਪਾਹੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਫੌਜ ਦੀ ਵਰਦੀ ਪਹਿਨਣ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮਤਲਬ ਇਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਮਾਨਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਫੌਜੀ ਆਪਣੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਲਈ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸੋਚ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਡੂੰਘਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਅਤ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਲਈ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਿਆਰ, ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਸਾਹਸ, ਆਪਣੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਹੁਨਰ, ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਹਰ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਾਲ ਦੋ ਦੋ ਹੱਥ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਪਲ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ, ਤਾਕਤ, ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਜੁੱਸੇ ਦੀ ਅਜ਼ਮਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। 1999 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈ ਉਸ ਆਖਰੀ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਜੰਗ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ’ ਅਜਿਹੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਤਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਣਿਆ, ਸੁਣਿਆ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।

ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ (6 ਜੂਨ 1999) ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਰਵਉੱਚ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫੂਦੀਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਮਹਿਜ਼ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ‘ਚ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਡਿਊਟੀ ਦੇ ਮਾਰਗ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫੂਦੀਨ
ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫੂਦੀਨ

ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫੂਦੀਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀਰ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਤੁਰਤੁਕ ਦੀ ਪਹਾੜੀ ‘ਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦੀ ਤਾਬ ਨਾ ਝੱਲਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਫੌਜ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਦੀ ਡਿਊਟੀ, ਇਮਾਨਦਾਰੀ, ਸਵੈ-ਮਾਣ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਿਰਦਾਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਹੇਮ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸੰਸਕਾਰ ਸਨ, ਜੋ ਫੌਜੀ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਸੁਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਦਿਵਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ 23 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਹਨੀਫ਼ 8 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਪਿਤਾ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਉੱਠ ਗਿਆ। ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਹੇਮਾ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਹਨੀਫ ਨੂੰ ਪਾਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾਣ ਨਾਲ ਪਾਲਿਆ। ਸੁਆਰਥ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਕਾਰਗਿਲ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਆਮਦਨ ਲਈ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਪੰਪ ਅਲਾਟ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫ਼ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਵੀ ਬਚਪਨ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸਕੂਲ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਮੁਫਤ ਵਰਦੀ ਲੈਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਆਇਆ। ਦਰਅਸਲ, ਸਕੂਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਵਰਦੀਆਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਮਾਂ ਨੇ ਹਨੀਫ਼ਉੱਦੀਨ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ, “ਆਪਣੇ ਉਸਤਾਦ ਨੂੰ ਦੱਸ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਵਰਦੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ”।

ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫ਼ ਦੀ ਮਾਂ ਹੇਮਾ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੀ ਅਚੰਭੇ ਵਾਲੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਤਤਕਾਲੀ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਵੀਪੀ ਮਲਿਕ ਨੇ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫ਼ਉੱਦੀਨ ਦੀ ਗੋਲੀ ਨਾਲ ਵਿੰਨ੍ਹੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਫ਼ੋਨ ਕਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਜਿੱਥੇ ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫ਼ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਲਗਾਤਾਰ ਹਮਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਮਜਬੂਤ ਸੀ। ਕੈਪਟਨ ਹਨੀਫ਼ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੇ ਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਜਾਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਇਆ ਪਰ ਹੇਮਾ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੇ ਜਨਰਲ ਮਲਿਕ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਹੋਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ।